Symptomen dwangstoornis

Dwang kennen we allemaal, maar dit betekent dat nog niet dat u last heeft van een dwangstoornis. We spreken van een dwang of dwangstoornis (of obsessief-compulsieve stoornis) als de dwang (-gedachten of -handelingen) uw dagelijks leven verstoren.

Sommige mensen met een dwangstoornis hebben vooral last van dwanggedachten, anderen vooral van dwanghandelingen, maar de meeste mensen hebben last van allebei. De dwanggedachten veroorzaken een duidelijke angst of gespannenheid.

Het is ook belangrijk om een onderscheid te maken tussen ‘gewone’ zorgen en dwanggedachten. Als u bijvoorbeeld uw huis aan het verbouwen bent en u denkt daar heel vaak aan, ook op momenten dat u dat niet wilt, spreken we niet van dwanggedachten. Dwanggedachten worden vaak omschreven als ‘zinloze’ gedachten die weinig te maken hebben met dagelijkse zorgen.

Dwanggedachten die betrekking hebben op angst voor vuil en om ‘besmet’ te raken, worden wel smetvrees genoemd. De dwanggedachten en dwanghandelingen staan vaak met elkaar in verband. Veel mensen proberen van hun dwanggedachte af te komen, door het uitvoeren van de dwanghandeling. Vaak gaan mensen met dwanggedachten situaties vermijden, die de dwanggedachten of dwanghandelingen oproepen. Iemand met smetvrees wil bijvoorbeeld voorkomen dat hij het hele huis weer ‘moet’ schoonmaken als er bezoek geweest is, en zal om die reden proberen zo min mogelijk mensen thuis uitnodigen.

Dwang: -gedachten
Dwanggedachten zijn gedachten of beelden die zomaar in het bewustzijn opduiken en die door degene die ze ervaart, als hinderlijk worden ervaren. Deze dwanggedachten blijven maar terugkeren. Als u wel eens zulke gedachten heeft, hoeft dit nog niet te betekenen dat u last heeft van een dwangstoornis. Dwanggedachten komen bij veel mensen voor. Iedereen kent wel het verschijnsel dat een bepaald liedje of zinnetje zich maar blijft herhalen in het hoofd.

Dwang: -handelingen
Dwanghandelingen zijn handelingen die iemand uitvoert, zonder dat die iemand dat zelf wil. De handelingen ‘moet’ de persoon als het ware van zichzelf uitvoeren. Voert de persoon die handelingen niet uit, dan ontstaat grote spanning of angst. De dwanghandelingen worden meestal op precies dezelfde wijze uitgevoerd. Ook hiervoor geldt dat veel mensen dit verschijnsel kennen. Veel voorkomende dwanghandelingen zijn: controleren of de deur wel echt op slot is, terwijl u weet dat u de deur net op slot heeft gedaan of als u de koffiemelk door de koffie heeft geroerd, twee keer met het lepeltje op het kopje tikken. Ook kinderen kunnen in bepaalde vroege levensfasen dwanghandelingen uitvoeren die echter vanzelf weer verdwijnen.